Ciąża w języku włoskim

O CIĄŻY PO WŁOSKU – SŁOWNICZEK

W tym wpisie znajdziecie ponad 130 słówek i wyrażeń związanych z ciążą. Podzieliłam je na te, które przydadzą się w trakcie ciąży, podczas samego porodu, jak i już po przyjściu malucha na świat.

We wpisie zamieściłam też kilka linków do artykułów i memów w języku włoskim, dzięki którym możecie przećwiczyć i pogłębić poznane słownictwo.

Nie jestem co prawda mamą, ale mogę sobie wyobrazić, że poród to bardzo stresujące wydarzenie, tym bardziej jeśli dzieje się w kraju, którego język nie do końca znamy. Dlatego myślę, że ten wpis przyda się wszystkim kobietom rodzącym we Włoszech – pozwoli im się poczuć pewniej. Jeśli macie takie kobiety wśród znajomych, podeślijcie im ten wpis. Na pewno będą wdzięczne.

Jak wspomniałam, choć przeprowadziłam research i bardzo się starałam, nie znam tego słownictwa z własnego doświadczenia, więc jeśli jesteś doświadczoną mamą i masz jakiekolwiek uwagi, daj proszę znać!

ROZMAWIANIE O CIĄŻY I PIERWSZE BADANIA

Na początek dwa popularne objawy ciąży (i sintomi della gravidanza): le mestruazioni/il ciclo in ritardo (spóźniający się okres) i le nausee mattutine (poranne mdłości). Gdy zauważymy, że coś się dzieje robimy test ciążowy (il test di gravidanza) i umawiamy się na wizytę do ginekologa (la visita dal ginecologo). Ciążę prowadzić (seguire la gravidanza) może ginekolog (il ginecologo) lub położna (l’ostetrica). Lekarz prowadzący to il medico curante. Domyślam się, że to podczas tej pierwszej wizyty zakłada on kartę ciąży (il libretto di gravidanza). Lekarz poinformuje nas też, jaki jest przewidywany termin porodu (la data presunta del parto).

Karta ciąży do pobrania w języku włoskim.

Ciąża (la gravidanza) może być:

fisiologica (a basso rischio) – ciąża fizjologiczna

patologica (a rischio) – ciąża patologiczna (zagrożona, wysokiego ryzyka)

extrauterina – ciąża pozamaciczna

singola – pojedyncza

gemellare – bliźniacza

imprevista/ non programmata – ciąża nieplanowana

Ciążę można nazwać również mianem la gestazione, ale jest to określenie bardzo medyczne, raczej niespotykane w życiu codziennym. Podobnie jak powiązane z nim określenie kobiety w ciąży – la gestante. Na co dzień o kobiecie w ciąży mówimy incinta, zajść w ciążę to rimanere incinta. By powiedzieć, że kobieta jest – na przykład – w trzecim miesiącu ciąży, powiemy, że è incinta di tre mesi. Swoją drogą okres trzech miesięcy – trymestr – to po włosku po prostu il trimestre.

Zapłodnienie to la fecondazione, a poczęcie il concepimento. Zarodek to l’embrione, a płód il feto.

W czasie ciąży przyda się na pewno znajomość również następujących określeń anatomicznych: l’utero (macica), la cervica uterina/ il collo dell’utero (szyjka macicy) i l’ovaia (jajnik), od którego mamy określenie l’ovulazione (owulacja).

W czasie trwania ciąży będziemy odbywać wizyty kontrolne (la visita di controllo), a także poddawać się licznym badaniom. Poniżej słownictwo, które przyda się pod tym kątem:

l’anamnesi – wywiad chorobowy

la visita ginecologica – badanie ginekologiczne

gli esami del sangue – badania krwi

gli esami delle urine – badanie moczu

l’esame del gruppo sanguinio – badanie grupy krwi

l’emocromo – morfologia krwi

il Pap test – cytologia

l’ecografia – USG

lo screening – badania przesiewowe

la diagnosi prenatale – badania prenatalne

la villocentesi – biopsja kosmówki

l’amniocentesi – amniopunkcja

l’incompatibilità Rh – konflikt serologiczny

il diabete gestazionale – cukrzyca ciążowa

lo speculum – wziernik

il consenso a – zgoda na

la cartella clinica – dokumentacja medyczna

Artykuł po włosku na temat badań do wykonania w czasie ciąży.

ABORCJA/PORONIENIE

Słowo l’aborto po włosku oznacza ogólnie przerwanie ciąży. Może ono być rozumiane zarówno jako aborcja z woli matki, jak i poronienie. W tym drugim przypadku zwykle dodaje się, że chodzi o l’aborto spontaneo. Poronić to avere un aborto spontaneo lub bardziej potocznie perdere un figlio – dosł. stracić dziecko, a więc to wyrażenie nie musi odnosić się wyłącznie do poronienia.

Dokonać aborcji to abortire, choć ten czasownik również ma podwójne znaczenie i może wystąpić też w znaczeniu „poronić”. Częściej jednak stosowany jest, gdy mowa o aborcji, bo podkreśla, że to kobieta coś zrobiła, a nie, że coś się samo z siebie stało.

W związku z aborcją/poronieniem mogą przydać się również następujące określenia:

la morte fetale – obumarcie płodu

il nodo del cordone ombelicale – węzęł na pępowinie

il raschiamento/ il curettage – łyżeczkowanie

Więcej słownictwa związanego z aborcją znajdziecie na blogu Włoskielove w tym wpisie: Jak rozmawiać o aborcji po włosku | słownik – Włoskielove (wloskielove.pl)

PRZED PORODEM

Kilka wyrażeń, które mogą się przydać przy przygotowaniach do porodu:

il corso pre-parto – szkoła rodzenia

la maternità anticipata – wcześniejszy urlop macierzyński

la lista nascita – wyprawka

36 cose da inserire nella lista nascita – Bambiniconlavaligia.com

Tre suggerimenti per la lista nascita – Il bambino naturale

la borsa per il parto – torba do szpitala

Il „borsone nascita” e le cose da metterci dentro | Gravidanza 360°

PORÓD

Jak wspomniałam we wstępie, nie mam w tej dziedzinie bezpośredniego doświadczenia, ale z tego co wiem i przeczytałam, w języku polskim przez poród rozumie się cały etap od odejścia wód (la rottura delle acque) i pojawienia się skurczów (le contrazioni/ i crampi), aż do przyjścia dziecka na świat. W języku włoskim rozróżnia się – że tak to „roboczo” określę – przygotowanie do porodu i poród sam w sobie, czyli moment, w którym bobas zmienia miejsce zamieszkania ;-). Ta część po włosku nazywa się il parto, natomiast część poprzedzająca to il travaglio. Nie bez powodu bardziej ogólnym znaczeniem tego słowa jest „męka, harówka”, a po fransusku travailler to „pracować”.

Travaglio: cos’è, come inizia e i segnali – Nostrofiglio.it

Mi si sono rotte le acque. – Odeszły mi wody.

Poród może być:

cesareo – cesarka

naturale – poród naturalny

indotto – poród indukowany- prematuro/pretermine – przedwczesny poród

prematuro/pretermine – przedwczesny poród

@frozcomics

Pozycja porodowa (la posizione del parto) może być leżąca (supina), kuczna (accovvacciata), na czworaka (a carponi), boczna (laterale) lub stojąca (in piedi). Rodzić to partorire, ale uwaga, bo rodzić się to zupełnie inny czasownik – nascere.

Posizioni del parto: le più indicate per diminuire il dolore (alfemminile.com)

Poród odbywa się zwykle na porodówce (la sala parto), a ona znajduje się na oddziale położnictwa i ginekologii (il reparto di ostetricia e ginecologia).

Sucharski mem oparty na podwójnym znaczeniu słowa „parto” – może to być poród, ale też pierwsza osoba czasownika „partire” (odjeżdżać, wyjeżdżać).

Inne słowa i wyrażenia, które mogą się przydać:

le tecniche per ridurre il dolore – metody łagodzenia bólu

il gas esilarante – gaz rozweselający

l’anestesia totale – znieczulenie ogólne

l’anestesia locale – znieczulenie miejscowe

l’anestesia epidurale/l’epidurale – znieczulenie zewnątrzoponowe

– A nie mówiłam, żebyś nie zadawała się ze strusiem!
– Dajcie mi znieczulenie!

spingere – przeć

Spingi! – Przyj!

il sacco amniotico – pęcherz płodowy, worek owodniowy

il liquido amniotico – wody płodowe

le acque verdi – zielone wody

il cordone ombelicale – pępowina

tagliare il cordone ombelicale – odciąć pępowinę

il sangue del cordone ombelicale – krew pępowinowa

la banca delle cellule staminali – bank komórek macierzystych

la placenta – łożysko

l’espulsione della placenta – wydalenie łożyska (espellere la placenta – wydalić łożysko)

la dilatazione – rozwarcie

la ventosa ostetrica – próżnociąg

il forcipe – kleszcze

l’episiotomia – nacięcie krocza

i punti di sutura – szwy

la dimissione volontaria (dall’ospedale) – wypis (ze szpitala) na własne życzenie

i diritti del paziente – prawa pacjenta

PO PORODZIE

W tym etapie skupmy najpierw uwagę na dziecku. Noworodek zaraz po przyjściu na świat zostaje oceniany według skali Apgar (l’indice di Apgar). Ocena ta obejmuje koloryt skóry (il colorito della pelle), puls (il battito cardiaco), zdolność oddychania (la capacità respiratoria), napięcie mięśni (il tono muscuolare) i reakcję na bodźce (i riflessi neurologici).

W związku ze zdrowiem małego dziecka przydać mogą się również następujące określenia:

il libretto sanitario – książeczka zdrowia

Tu pobierzecie autentyczną książeczkę zdrowia dziecka w języku włoskim.

il vaccino – szczepienie

vaccinare – szczepić

l’ecografia transfontanellare – USG przezciemiączkowe (la fontanella – ciemiączko)

l’ecografia delle anche – USG bioder

la cura del canguro/ la canguro terapia – kangurowanie

la profilassi di Credè – zabieg Credègo

Jak wiadomo dziećmi zajmuje się pediatra, po włosku jest to dokładnie tak samo il pediatra. Pediatra specjalizujący się w opiece nad noworodkami to neonatolog, po włosku il neonatologo. To określenie staje się zupełnie jasne, jeśli wiemy, że noworodek to po włosku il neonato, dosłownie „nowonarodzony”. Wcześniak to z kolei il neonato prematuro, a inkubator – l’incubatrice.

Muszę przyznać, że miałam problem z ustaleniem, jak poprawnie nazywa się po włosku „niemowlak”. W różnych źródłach znajdowałam różne określenia: wciąż il neonato albo il bebè lub też il bambino (choć to bardzo ogólne określenie, bo to po prostu „dziecko”). Medycznie poprawny jest chyba termin il lattante, czyli dosłownie „mlekujący”, ale nie jest to określenie używane powszechnie w życiu codziennym.

Będąc przy słowie „dziecko”, zwróćcie uwagę, że w języku włoskim mamy na nie dwa możliwe tłumaczenia: il bambino i il figlio. Pierwsze dotyczy etapu rozwoju, drugie pokrewieństwa. O swoim synu zawsze możemy powiedzieć il figlio, nawet, gdy ma 60 lat. Natomiast il bambino używa się mniej więcej do momentu, w którym dziecko nie staje się nastolatkiem.

Po porodzie świeżo upieczona mama (la neomamma) znajduje się w połogu (il puerperio). Będzie też prawdopodobnie na urlopie macierzyńskim (in congedo di maternità). Jeśli na urlopie jest tata, to mówimy o il congedo di paternità.

Gdy mowa o karmieniu niemowlaka, przyda się na pewno następujące słownictwo:

l’allattamento al seno – karmienie piersią

l’allattare – karmić piersią

la consulente per l’allattamento materno – konsultantka laktacyjna

il capezzolo – sutek

succhiare il latte – ssać mleko

il tiralatte – laktator

tirare il latte – odciągać pokarm

la lattazione – laktacja

le coppette assorbilatte – wkładki laktacyjne

I na koniec jeszcze kilka wyrażeń odnośnie problemów, z którymi mogą borykać się młode mamy:

gli assorbenti post parto – podkłady poporodowe

la depressione post parto – depresja poporodowa

le smagliature – rozstępy

le ferite post parto – rany poporodowe

Jeśli interesuje Was temat dzieci (pod kątem języka włoskiego), koniecznie zajrzyjcie do mojego wpisu ze słownictwem dziecięcym – znajdziecie w nim słówka i zwroty związane z dziecięcymi zabawkami i akcesoriami, bajkami, zabawkami, mebelkami itp. To już z kolei wpis oparty na moich osobistych doświadczeniach – większość zawartej w nim wiedzy zdobyłam pracując jako au-pair we Włoszech.

włoskie słownictwo o dzieciach

Natomiast jeśli chcecie poznać więcej słownictwa medycznego, poświęciłam temu tematowi cały rozdział w moim e-booku. Dowiecie się z niego, jak dogadać się w aptece, u lekarza i dentysty oraz na pogotowiu, a także jak rozmawiać ze znajomym, który ma problemy zdrowotne i któremu chcemy życzyć szybkiego powrotu do formy.

About The Author

Zostaw komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Shopping Cart
Scroll to Top