10 ZASAD LITEROWANIA PO WŁOSKU

Z poniższego wpisu dowiecie się, jak prawidłowo literować po włosku.

Ta umiejętność może się przydać na przykład, gdy będziecie dokonywać rezerwacji przez telefon i będziecie musieli podać swoje skomplikowane polskie nazwisko lub maila :)

Temat może wydawać się banalny, ale jest wręcz przeciwnie! Zaraz przekonasz się, dlaczego. Poniżej przedstawiam w punktach wszystko, co warto wiedzieć na temat literowania po włosku.

1. “Przeliterować” to po włosku  fare lo spelling. Podając komuś swoje nazwisko (lub jakiekolwiek inne słowo) możemy też spotkać się z pytaniem come si scrive? czyli “jak to się pisze?”.

2. Aby poprawnie literować, należy przede wszystkim poznać wymowę samych liter. Samogłoski (a, e, i, o, u) wymawiane są tak, jak po polsku, a spółgłoski w sposób następujący:

B [bi], C [ci], D [di], F [effe], G [gi], H [akka] (litery [h] we włoskim nie czytamy, ale posiada ona swoją “nazwę”, która może przydać się właśnie przy literowaniu), J [i lunga /dżej], K [kappa], L [elle], M [emme], N [enne], P [pi], Q [ku], R [erre], S [esse], T [ti], V [vi/ vu], W [doppia vu/vi / vu/vi doppia], X [ics], Y [ipsilon], Z [dzeta].

Jeśli w literowanym słowie pojawiają się polskie litery, używamy zwykle najbliższej im litery z włoskiego alfabetu – np. a zamiast ą, o zamiast ó itd.

3. 3. Przed literami stawiamy rodzajnik określony rodzaju żeńskiego, np. la E.

4. Włosi, jeśli tylko to możliwe, przy literowaniu stosują nazwy miast, a nie imiona, tak, jak Polacy.

5. Włoski tzw. alfabet telefoniczny nie jest w pełni ustandaryzowany, co oznacza, że na każdą literę można tak naprawdę podać dowolną nazwę miasta, choć w większości przypadków (głównie za sprawą programu Koło fortuny) przyjęło się używać takiej a nie innej nazwy. Na przykład w przypadku litery A, zdecydowana większość rozmówców poda miasto Ancona, a nie na przykład Assisi czy Agrigento.

6. Oto, jakie miasta przypisywane są najczęściej poszczególnym literom. Na niektóre litery nie istnieją nazwy miast, więc w tych przypadkach podaje się albo nazwę litery z punktu drugiego, lub jakieś inne słówko na daną literę.

7. Formułkę “E jak Empoli” (i analogicznie dla innych liter) możemy przetłumaczyć na włoski na dwa sposoby: la E di Empoli lub E come Empoli.

8. W trakcie literowania Włosi często całkiem pomijają część E come… i zaczynają po prostu wymieniać po kolei nazwy miast, np. imię Ola przeliterują tak: Otranto-Livorno-Ancona. Warto być na taką ewentualność przygotowanym. Pamiętam do dziś autentyczną sytuację sprzed kilku lat, kiedy ktoś literował mi przez telefon adres mailowy, a ja dopiero przy trzecim mieście zorientowałam się, że coś ten adres przydługi, i że miałam zapisywać tylko pierwsze litery.

9. Jeśli nie będzie Wam akurat przychodziła do głowy nazwa danego miasta, możecie spokojnie wspomóc się jakimś imieniem (najlepiej włoskim, żeby nie wprowadzać dodatkowego chaosu trudnym dla Włocha imieniem typu Mariusz czy Krzysztof) lub rzeczownikiem. W takiej sytuacji najlepiej jednak nie pomijać formułki “A jak…”, bo inaczej nasz rozmówca może się pogubić i nie wiedzieć, czy ma zapisać całe słowo, czy tylko pierwszą literę.

10. Do literowania adresu mailowego, oprócz liter przydadzą się też nazwy następujących znaków: [@] – chiocciola, [.] – punto, [–] – trattino, [_] – trattino basso.

Dla utrwalenia powyższych informacji, możecie obejrzeć sobie kilka odcinków włoskiego Koła fortuny:

• La ruota della fortuna (14.10.1996)
• La ruota della fortuna (17.12.1999)
• La ruota della fortuna (20.12.2003)

Chcesz poznać zwroty i słownictwo przydatne podczas rozmowy przez telefon? Cały rozdział pt. Maile i telefony znajdziesz w moim e-booku Tanta roba! Niebanalny podręcznik do komunikacji po włosku.